O prelo
“Ter o dereito a aparecer e a falar é básico para a supervivencia, a dignidade e a liberdade”

Recensión de 'Os homes explícanme cousas', de Rebecca Solnit.

18 ene 2020 12:29

Mansplaning: Composición lingüística baseada nas palabras anglófonas “man” e “explaning”, que dá conta do xeito paternalista e condescendente co que un home explica algo a unha muller.

Rebecca Solnit é unha das escritoras e xornalistas feministas máis destacadas do noso tempo. E pode ser que non teñas escoitado o seu nome, mais é a ela a quen se lle atribúe o xa imprescindíbel termo mansplaning. Aínda que ela non fose quen armara a composición lingüística que deu vida á palabra, foi o seu ensaio co que se dá título ao libro Os homes explícanme cousas, o que expuxo coas palabras xustas esa maneira que teñen moitos homes de dar por sentado ou que non entendemos as cousas, ou que non sabemos ren do que están a falar.

“Todas as mulleres saben do que ando a falar. É a arrogancia o que, ás veces, llo pon difícil a calquera muller de calquera eido; é o que provoca que as mulleres non falen alto e claro e que non sexan escoitadas cando se atreven a facelo; é o que enterra á forza as mulleres novas no silencio indicándolles, do mesmo xeito que o acoso nas rúas, que este non é o seu mundo. É a que nos educa na inseguridade e na autolimitación, o tempo que alenta o inxustificado exceso de confianza dos homes”.

Solnit aborda temáticas a partir de exemplos da vida cotiá, o que axuda a visibilizar con maior claridade as violencias normalizadas.

Os homes explícanme cousas pertence á nova sección Púrpura, que a súa editorial Hércules Edicións describe como: “Unha selección de obras de autoras contemporáneas de todo o mundo sobre feminismo”. Deste xeito, unha obra tan importante como esta —non só por a súa aportación ao pensamento feminista, senón tamén por o seu valor coma obra literaria— chega á nosas librarías en galego.

A través dos ensaios que compoñen o libro, Solnit aborda temáticas a partir de exemplos da vida cotiá, o que axuda a visibilizar con maior claridade as violencias normalizadas. Ela mesma escribe sobre unha festa á que asistiu na que un home trataba de explicarlle un libro sobre ciencia dun xeito condescendente sen saber que ela era a autora do libro: “Gústanme os incidentes desa clase, cando forzas que de normal son tan escorregadizas e difíciles de detectar se fan tan obvias.”

No seu ensaio titulado A síndrome de Casandra, Rebecca fai unha analoxía coa personaxe mítica para escribir sobre a falta de credibilidade que teñen as mulleres no ámbito público, do poder que ten a fala para comezar a comprendela como ferramenta política á que non podemos renunciar. “A violencia é un xeito de silenciar as persoas, de negarlles a voz e a credibilidade de afirmar o dereito a controlar sobre o seu dereito a existir. (...) A credibilidade é unha ferramenta de supervivencia básica. A cerna da loita do feminismo foi a necesidade de facer ás mulleres cribles e audibles.”

Ela mesma escribe sobre unha festa á que asistiu na que un home trataba de explicarlle un libro sobre ciencia dun xeito condescendente, sen saber que ela era a autora do libro.

Ao longo do libro, Solnit remarca a importancia das palabras, dos conceptos, de tomar espazos para enunciar e sinalar. “A linguaxe é poder. Cando cambias ‘tortura’ por ‘técnicas de interrogatorio melloradas’ ou os nenos asasinados por ‘danos colaterais’ rompes o poder da linguaxe de proporcionar significado, de facernos ver, sentir e ter coidado. Pero o tema funciona en ambos os dous sentidos. Podes empregar a forza das palabras para un fenómeno, unha emoción ou unha situación, se non podes falar diso, significa que non es quen de encaralo e, menos aínda, de cambialo (...) Termos coma violencia doméstica, ou mansplaning, cultura da violación ou dereito sexual son ferramentas lingüísticas que redefinen o mundo co que moitas mulleres se atopan a diario e abren o camiño para comezar a cambialo”.

Máis tamén e importante destacar o uso de ferramentas retóricas que Rebecca Solnit emprega para falar de cousas tan ríxidas como pode ser o Fondo Monetario Internacional, cando narra o caso no que o exdirector do FMI Strauss-Kahn foi acusado de violación por unha camareira do hotel onde el estaba hospedado. A partir desta denuncia, Strauss-Kahn recibiu máis de cinco mulleres que tamén sufriran abuso sexual polo empesario. Para Solnit, o caso sinala a evidente relación das formas de colonialismo económico e produción capitalista coa opresión das mulleres.

“Que un home que controla boa parte do destino do mundo gaste a súa enerxía en xerar medo, sufrimento e inxustiza ao ser redor di moito da clase de mundo no que vivimos e dos valores das nacións e institucións que toleraron ese comportamento e os dos homes coma el”.

Como di o libro, a lingua é poder. A linguaxe é poder. É fundamental que teñamos á man os termos é as discusións na nosa lingua.

Con todo, Rebecca Solnit é perspicaz como para deixar claro que non todo ao longo da historia do feminismo ten sido negativo. Aínda que ela mesma recoñece que a loita non se vai acabar durante a súa vida, danos o alento que precisamos para seguir adiante mediante a visibilización dos logros e da forza das loitas. Cando se vira que unha camareira afrodescendente puidera ser escoitada de tal xeito que lograra derrubar a un dos homes máis poderosos do mundo?

Celebro a chegada de Os homes explícanme cousas á nosa lingua. Como di o libro, a lingua é poder. A linguaxe é poder. É fundamental que teñamos á man os termos é as discusións na nosa lingua.

Rebecca fai que nos demos conta do impacto que podemos ter aínda individualmente, e da responsabilidade que temos co noso mundo, a nosa sociedade, as xeracións futuras e con nós mesmas.

“Tecer a rede e non quedar atrapada nela, para crear o mundo, a túa vida, para rexer o teu destino, para nomear as avoas ao igual que os pais, para debuxar redes e non só liñas rectas, para ser tanto unha creadora coma unha limpadora, ser quen de cantar e non ser silenciada, reiterar o veo e aparecer: todos eses son os paxeis que penduro da corda de tender”.

Sen dúbida, Rebecca Solnit é un referente fundamental do pensamento feminista internacional da nosa contemporaneidade. E o feito de que o texto chegue a nós en galego, é un chanzo máis para continuar xerando pensamento e discusións imprescindíbels na nosa propia lingua.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

O prelo
O prelo Doenzas para ver e mirar
Noelia Gómez distorsiónanos en 'Desenfoque', recentemente publicado por Apiario.
O prelo
O Prelo A disolución do humano: abrir as fiestras e bailar
Sara Guerrero abre novas portas e fiestras a unha paisaxe coñecida en 'Eu son o monte', editado por Euseino.
O prelo
O prelo Unha fábula de luces incógnitas
Avelaíña e o camiño á illa primeira obra de banda deseñada infantil de Bea Gregores.
Galicia
Galicia A Xunta aprobou a celulosa de Altri argumentando que a súa cheminea de 75 metros sería “icónica”
O Informe de Patrimonio Cultural, favorable á multinacional, emitiuse con base en dúas encargas externas, contratadas e pagadas pola empresa ao ex presidente e ao actual tesoureiro de Icomos-España.
Industria armamentística
Genocidio Las relaciones armamentísticas de España e Israel han sido “más lucrativas que nunca” desde octubre de 2023
Un informe del Centre Delàs señala diferencias significativas en las armas que España dice que ha vendido a Israel y las que Israel registra. Las empresas israelíes han firmado 46 contratos con las administraciones por más de mil millones.
Comunidad de Madrid
Luis A. Ruiz Casero “Durante la transición la cárcel de Carabanchel albergó a más presos que en algunos años del franquismo”
De los presos franquistas que construyeron el penal, pasando por los que fueron fusilados, hasta los revolucionarios que pusieron patas arriba el centro penitenciario con iniciativas como la COPEL, Luis A. Ruiz Casero ofrece en 'Carabanchel. La estrella de la muerte del franquismo', un documentado homenaje a las luchas de las personas internas.

Últimas

O Teleclube
O Teleclube 'Os Pecadores' loitan contra montruos reais e mitolóxicos no novo episodio de 'O Teleclube'
O dúo do director Ryan Coogler e o actor Michael B. Jordan estrean unha película sobre a experiencia afroamericana cunha ameaza sobrenatural engadida.
Opinión
Opinión ¡A la mierda Europa!
Hay otra Europa que es víctima de la Europa neoliberal y belicista que apuesta por la industria de las armas a costa de los derechos sociales, es una Europa que se muere de vergüenza cada vez que ve imágenes de Gaza o Cisjordania.
Laboral
Laboral Los sindicatos convocan huelga en Mediapro durante las últimas jornadas de la liga de fútbol
El final de la liga de fútbol podría no verse en televisión si la empresa HBS, nueva adjudicataria de la producción de La Liga, no garantiza la subrogación del personal. Los sindicatos han convocado huelga del 13 al 27 de mayo en el grupo Mediapro.
Tribuna
Tribuna Para acabar de una vez con las nucleares: sobre el último intento de prolongar la vida de las centrales
Los voceros de la nuclear han encontrado la oportunidad ideal para difundir sus bulos con el apagón del 28 de abril. Quieren generar polémica para mantener operativa una infraestructura innecesaria, peligrosa y que genera residuos incontrolables.
Más noticias
Análisis
Análisis ¿Existe una identidad europea?
El 9 de mayo se celebra el “día de Europa”, que conmemora la paz y la unidad en el continente y que coincide con la declaración presentada en 1950 por Robert Schuman que sentó las bases de la cooperación europea. Pero, ¿qué es Europa realmente?
Estados Unidos
Libertad de expresión Canadá recomienda al profesorado LGTBQ+ o crítico con Trump no viajar a Estados Unidos
Una circular de la Asociación Canadiense de Profesores Universitarios (CAUT) recomienda “encarecidamente” que el personal académico viaje a los EEUU “solo si es esencial y necesario”.
El Salto Radio
El Salto Radio Malismo
Hacerse el “malote” aporta beneficios: entrevista con Mauro Entrialgo, autor de Malismo, un ensayo sobre los mecanismos de ostentación del mal
Madrid
Madrid El grito de ‘Altri Non!’ llega al Congreso de los Diputados
La Plataforma Ulloa Viva y organizaciones ecologistas exigen directamente al Gobierno español que rechace subvencionar el proyecto de la macrofábrica de celulosa y que respete la voluntad del pueblo gallego.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Pensamiento
Lola Olufemi “No me atraen las utopías lejanas, estoy más interesada en el ahora”
La escritora e investigadora británica Lola Olufemi trabaja desde la certeza de que el presente no es una jaula, desde la confianza en que viviremos cosas diferentes aunque no se sepa exactamente de qué tipo van a ser.
Catalunya
Acción directa Las Sublevaciones de la Tierra francesas llegan a Catalunya: “Necesitamos una forma nueva de luchar”
Una acampada de tres días y una acción simbólica han sido el pistoletazo de salida de Revoltes de la Terra. La organización ha sido capaz de unir a ecologistas de campo, de ciudad y campesinado en una dinámica de lucha “nueva”.